Kulturo kiel armilo

Kiam oni mencias la vorton kulturon, oni opinias, ke oni eniras alian mondon, kie ĉio estas pura kaj nobla.

Malfeliĉe, tia ideo estas nur grava eraro. Kiam oni parolas pri kulturaj rilatoj, oni pensas pri kunlaborado internacia, interŝan,oj kulturaj, teĥnika helpo por disvolvigo de aliaj kutluroj, kaj tiel plu. Multaj homoj pensas tiele, kaj inter ili estas tiuj, kiuj pro sia metio rilatas al kampo de kulturo —intelektuloj—, multfoje eĉ sincere. Tamen, ne malfacilas vidi, se oni volas vidi tion, ke kulturaj interŝanĝoj internaciaj estas regitaj de la samaj leĝoj kiuj regas tiajn aliajn internaciajn rilatojn. Resume: la ob¼ektivo de ĉiuj kulturaj politikoj estas altrudo de la kultura de landoj tiel nomitaj grandaj al resto da landoj, kaj farigi registarojn de tiuj malgrandaj landoj faciligi tiun altrudo.

La kulturo de la reganta lando estas altrudita pere de grandegaj rimedoj kaj manieroj, sed ĉiuj estas konsekvenco de decidoj politikaj sofistike faritaj. Kaj ili tute ne estas sekvo de natura procezo por alproksimigo inter popoloj, de teĥnika antaŭeniro, de malgrandiĝo de la mondo aŭ alia simila negrava¼o.

La kultura de la reganta lando estas altrudita pere de lernejaj programoj zorgite planitaj, enporto de radiaj kaj televidaj programoj, enporto de libroj kaj pere de kulturaj interŝanĝoj zorge promociitaj (bizara esprimo kiu nur kaŝas sendon de civitanoj de la regita lando al la reganta). Sufiĉus konsulti statistikoj respektivaj pri nia lando aŭ komunumo por atingi al proprajn konkludojn.

Sed kial tiom da eforto por eksporti sian kulturon? Unue, ĉar atingas grandegajn ekonomiajn advantaĉojn: filmoj, telefidfilmoj, libroj, magazinoj kaj simila¼oj estas faritaj kaj senditaj al la tuta mondo. Tiel faktorioj produktantaj fortiĝas pli kaj pli kaj enportantaj landoj devenas malpli kaj malpli eblaj por disvolvi siajn proprajn kulturajn industriojn. Konsultu la jarlibron de UNo kaj statistikojn de UNESKO kaj tuj klarigos al vi kiu produktas kulturon kaj kiu aĉetas ĝin internacie. Oni konsultu statistikoj sur tradukado inter diversaj lingvoj kaj tuj klariĝos kiu pagas aŭtorrajtoj al kiu, kaj kiu estas la reganta lando.

Ekzistas aliaj avantaĝoj, pli sofistikaj, sed finfine pli povaj. Temas pri eksporto de imago favora de simem eksterlanden, por obteni konsenton inter subpremitaj landoj porke ili mem subtenos kaj favoros la ceterajn aspektojn de imperialismo. La reganta lando, eksportante sian kulturon, kreas imagon progreseman de si mem, kiel lando avantgarda, kaj kreas en ricevantaj landoj miron aŭ almenaŭ envion. Ĉiu ĉi influas, malrapide, en ricevantaj landoj, kiu finfine akceptas la valorojn komunajn en la regantaj landoj kaj, sekve, provas sinadapti al ili.

Facile oni komprenas, ke en tiu mensa stato la subpremitaj landoj emas malpi kaj malpli al ribelo kontraŭ aliaj tipoj de imperiismo, kiel milita, ekonomia...

Ĉi tiu estas ege zorgema, ĉar la decido por adopti valorojn, kutimojn, alies vesta¼ojn, ne estas libera decido de civitanoj de landoj malgrandaj, sed ĝi estas reale subpremita decido. Iu decidis en impera ĉefurbo, ke ĉiu junulo de la lando sinprofitu kun stude pri la angla aŭ la rusa, kaj se ili aldone estas lertaj, ili povos konvinki al la junuloj mem, ke ili estas tiuj, kiuj decidis lerni la profitema lingvo necesa por iliaj vivoj.

El tio oni konkludas: ke la nunaj interŝanĝoj kulturaj internaciaj ne estas alia afero, ke fluo unudirekta el la grandaj landoj al la malgrandaj; ke estas skandala ke niaj politikistok, universitatuloj kaj intelektuloj kunlaboras kun imperioj kontraŭ niaj lingvo kaj kulturo; kaj ke cedi grundo en komuniko internacia nur povas esti farita de malsciuloj, pro la senfinaj kaj diversaj problemoj kiuj portos por ni.

José Luis Pérez Óvilo

Deprenu tiun linion por reveni al Esperanto Hispanio