IOM PRI LA VUALO
En ĉi tiu revuo, k-do Antonio Marco Botella draste
kritikis kontribuon, kiun mi donis en la
"SAT-Amikaro"-organo sub la titulo "La vualo leviĝas".
Tuj mi aldonas, ke la nuna respondo estas konfirmo de tio, kion
mi skribis antaŭe. Eble A. Marco Botella agnoskos, ke la iom
supraĵa interpretado de mia teksto kaŭzis sian reagon.
La problemo de la laikeco en Francio estas daŭre ĉe -- la
tagordo, ĉar la laikeco konstante estas pafcela. La "socialista"
registaro ne estas la lasta por subfosi ties bazojn. La ministro
L. Jospin ne tro sciis kion diri kaj kiel reagi, ĉar li estas
nur oportunisto.
La vidpunkto de sincera liberpensulo, ĝismedole laika en
Francio, verŝajne ne estas la sama kiel tiu de alilanda membro
de SAT, eble pro ne simila tradicio. Unue rimarku, ke por
mi ĉiuj religioj estas forĵetindaj. Se mi kaptis la ŝancon pri
la islama vualo, estas, ke la afero "iom" bruegis. Kiel
elvolviĝis la sceno?: La junulinoj, kiuj surhavis la vualon
estis petitaj formeti ĝin. Ili rifuzis. La direktoro kondukigis
ilin en alian ĉambron. Artikoloj aperis en ĵurnaloj. Kiuj
aprobis la junulinojn kiuj surhavis la vualon?: la kardinaloj
Lustiger el Parizo kaj De Courtray el Liono, ĉar ili sentis sin
ne tro trankvilaj (se oni kritikas faceton de alia religio, eble
kritikoj al faroj de la katolika eklezio ne estus maleblaj).
Sciu ankaŭ, ke ĉefe la integristoj, t.e. la fanatikuloj el
Irano kaj el aliaj muzulmanaj landoj trudis al la virinoj la
devigon surhavi vualon. Multe da muzulmanoj estas kontraŭ tiu
trudado; sufiĉe da aliaj restas indiferentaj, precipe tiuj, kiuj
naskiĝis en Francio aŭ kiuj loĝas tie de longa tempo.
La
problemo de la laikeco implicas tutan neŭtralecon, t.e. la
malakcepton de ne nur la ritoj el islamo, sed ankaŭ tiuj de ĉiuj
aliaj religioj -menciis mi la videblajn krucojn sur la brustoj
de kelkaj. Informo aperos sur gazeto pri instruistino- mi ne plu
memoras, ĉu estis ŝi aŭ li, kiu alkroĉis krucifikson al
muro de laika klasĉambro. Antaŭ nelonge la nica ĵurnalo
informis, ke en loka liceo (Liceo Massena) du profesoroj donis
sian kurson surhavante sur la kapo "kippa" (speco da kaloto
simila al tiu de la papo) do, kien ni iras?
Kiam A. Marco Botella aludas al la sinteno ĝenerala en Francio,
mi konstatas, ke li pravas. Tiun sintenon feliĉe ne ĉiuj
akceptas, precipe la liberpensuloj. Ni aplaŭdis al la fino de
koloniismo, kondamnante la farojn de la franca armeo tie, ankaŭ
cetere la manieron de koloniistoj kiuj ekspluatis la
enlandanojn. Sed la starpunkto de la amiko A.M.B., kiu kritikis
min -li havas la rajton tion fari- kondukas al trompo profite al
tiuj, kiuj, kiel reptilioj deziras ŝteleniri en la
laikan sistemon por venenigi ĝin. Mi donis la ekzemplon de
kapelano kiu laŭ la "Monoy-leĝo" rajtas eniri en laikan
liceon pro prozelitismo. Ne estas superflue rememori, ke la leĝo
de 1905 restas ĉiam valida.
Kiam ĉiuj emas montri sian tendencon, tiam estiĝos konfliktoj.
Estas pli saĝe, pli normale konservi sian emblemon en poŝo.
Tiel, en laika medio, ĉiuj povas pace kaj harmonie vivi, eĉ
lerni.
Por mi ĉiuj homoj estas samvaloraj. Pluraj partoprenintoj en la
SAT-kongreso de Narbonne en 1964 povas memori, ke lernanto de
alĝeria famiio akompanis mian edzinon kaj min. Kvankam mi estas
ateisto, mi ne kritikas tiujn, kiuj kredas je iu aŭ al io, sed
mi daŭre rifuzas, ke ili trudu sian filozofion aŭ iun ajn
kredon, precipe al gelernantoj, al geinfanoj.
H.
Chabrière.
